حضرت زرتشت (ع)

مدت ده سال به تبلیغ دین خود در غرب ایران می پردازد ولی چون نه گوشی شنوا می یابد و نه پشتیبان زیادی و سران منطقه منافع خود را در سایه آن تعالیم در خطر می بینند بر او می شورند و قصد جانش را می کنند به ناچار به شرق ایران هجرت می کند. اولین کسی که دین زرتشت را پذیرفته و پیوسته همراه و پشتیبان و یار او تا آخرین لحظات زندگی اش بود پسرعمویش میدیوماه است. زرتشت پس از سال ها کوشش و ارشاد و تبلیغ بالاخره در سن ۷۷ سالگی در روز پنجم دی ماه در معبد بلخ در حالی که با ۷۲ تن از یارانش مشغول عبادت و راز و نیاز با خداوند بودند به دست تورانیان به شهادت می رسند و شخص کشنده زرتشت توربراتور یکی از سرداران تورانی بوده است.

در گاتاها۲ خود را یک پیام آور و آموزگار مردم معرفی می کند. در یسنای ۱۱ _ ۴۴ چنین آمده: پروردگارا می دانم که تو مرا برای انجام این کار بزرگ به عنوان نخستین آموزگار برگزیده ای و در یسنا ۲ _ ۳۱ آمده: پس از مزدا من به سوی همه شما آیم چون آموزگاری که مزدا برگزیده و برای هر دو گروه فرستاده تا به روش دین راستی زندگی کنیم.بنابراین بیانات اولاً  زرتشت یک پیامبر است که وظیفه او آموزگاری و راهنمایی مردم است.

هومت Humata یعنی اندیشه نیک. هوخت Hukhta گفتار نیک. هورشت Hvarshta کردار نیک.

زرتشت در چند هزار سال پیش چنین اعلام فرمود: ای انسان تو که دارای عقل و شعور و خردی از این نعمت معنوی بهره گیر و به خویشتن خویش بازگرد و انسان با فضیلت شو. و از هر واسطه و دلال و  آداب و شعائر ناسودمند و تشریفات بپرهیز و ضمیر روشن خود را راهنمای راه راست ساز و با اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک در مسیر راستی و نظام حق و قانون گیتی خداوند را خشنود خواهی ساخت و با دسترسی به فضایل انسانی الهی و متصف شدن به صفات خداوندی، خدای گونه خواهی شد.در این عبارات خطاب زرتشت به تمام انسان ها است و مربوط به قوم و قبیله خاصی نیست این مهم یکی از ویژگی های برجسته دین زرتشت است که پیام او برای ملت ایران یا قوم ایرانی نیست و جنبه ناسیونالیستی ندارد بلکه همه جهانیان مورد نظر او هستند.

نام خانوادگی زرتشت اسپنتمان بود. 

مادر او دُغدو و پدر وی پوروشسب نام داشتند. 

پوروشَسْب اِسپَنْتْمان مردی دانشور و درستکار بود. 

دغدو دختر فری‌هیم‌رَوا از خاندان نژادگان (اشراف) و دینور بود.

فلسفه و جهان بینی زرتشت از همان دوره های کهن مورد توجه حکما و فلاسفه بزرگ جهان مانند ارسطو ،افلاطون،فیثاغورس و...بوده است

زردشت یا«زرتوشترا»یا چنان که در اوستا آمده است«زره توشتره»که به معنی دارنده شتر زرد است

 بینش و آموزش‌های اشوزرتشت بر اساس واقعیت‌ها است، اشوزرتشت باور دارد که دانش زمان در حال تکامل است و هیچگاه آن را پایانی نمی‌بیند از این دیدگاه استوره باوری، خرافه‌پرستی، پندارهایی که بر احساس نادرست و باورهای تعصب‌انگیز باشد نمی‌پسند او انسان را به پندارنیک سفارش می‌کند که بر مبنای دانش‌زمان هماهنگ شده باشد و همه را یاری‌گر بیداری دانش بشری در گذر تاریخ می‌داند

بینش اشوزرتشت بدون کم و کاستی از اختیار و یا آزادی گزینش سخن می‌گوید و جبر را نمی‌پذیرد از این دیدگاه گناه آغازین نیز جایگاهی ندارد و انسان بی‌گناه و پاک به جهان هستی آمده است، هر کس با انتخاب راه خویش، خوب و بد را در زندگی تجربه ‌می کند تا زندگی را با اختیار و نه با تایید و دستور دیگری برای خود به سامان آورد.

 با اندیشه زرتشت همه در جهان باید خردمند باشند زیرا بالاترین هدیه خداوندی به انسان هوش و اندیشه است که انسان بر مبنای آن و با بهره گیری از دانش و به خردمندی خواهد رسید در این بینش خردِ انسانِ دانشمند و بینشور سراسر وجود او را سرشار خواهد کرد و جسم انسان تنها برای ادامه راه زندگی و دریافت داده‌ها با یاری چشم و گوش و احساس‌های دیگر برای دست یافتن به دانش بیشتر و رسیدن به خردمندی است.

 نگرش آیین زرتشت به جهان هستی پیروی و پیوستن به هنجار و مبارزه با ناهنجاری است هنجار راستی در بینش زرتشت اشا نام گرفته است و انسان بایستی در هر شرایطی خود را با آن همگام و هماهنگ سازد یعنی راستی، پاکی، مهربانی، فروتنی، پارسایی و فروزه‌های نیک انسانی را در خود پرورش دهد تا با هنجار هستی همسو شده باشد زیرا این هنجار در تمام ذره‌ها و پدیده‌های هستی شکل گرفته است و به صورت ذاتی و غریزی انجام می‌پذیرد و بر انسان اندیشمند نیز بایسته است تا از آن پیروی کند و گرنه بی هنجاری و بی دادی گسترش خواهد یافت.

 در بینش اشوزرتشت بشر از هر نژاد، ملیت و قوم ، با هر زبان و رنگ پوست، دین و عقیده در جهان از حقوقی برابر برخوردارند. برتری طلبی دینی، قومی نژادی در این دین جایگاهی ندارد و زرتشت تنها عامل برتری انسان را پایبندی به ارزش‌های نیک و پیروی از هنجار هستی یعنی پیروی از پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک می‌داند ، در بینش زرتشت برده‌داری و اسارت انسان نیز مردود است.