حواری مسیح که به نام شمعون قانوی یا شمعون قَنانی شناخته میشود. نام وی در انجیل لوقا باب ۶ آیه ۱۵ و اعمال رسولان باب ۱ آیه ۱۳ برده شدهاست. وی به عنوان فدایی و غیور نیز شناخته میشد.
یهودا یا تادئوس معروف به آددای یکی از حواریون عیسی است. او گاهی به نام برادر مسیح نام برده میشود اما نباید با یهودای اسخریوطی اشتباه گرفته شود.
وی بنیانگذار مذهب کلیسای حواری ارمنی شناخته میشود و کلیسایی در ایران (کنونی) به نام قرهکلیسا به نام او ساخته و به وی تقدیم شدهاست.
باقیماندههای جسد او بعد از قتل در شام (سوریه کنونی)، به امپراتوری روم برده شد. مدفن وی هماکنون در کلیسای سنت باسیل واتیکان میباشد.
برخی منابع وی را مدفون در کلیسایی در ارمنستان کنونی (در نزدیکی دریاچه سوان) و برخی دیگر منابع وی را مدفون در کلیسایی در رشته کوههای پامیر میدانند.
یعقوب پسر حلفا ملقب به یعقوب عادل که گاهی نیز یعقوب کوچک نامیده میشود یکی از حواریون مسیح است. برخی او را برادر عیسی میپندارند یعنی بعد از تولد عیسی از مریم و یوسف نجار به دنیا آمده یا از همسر دیگر یوسف بودهاست.
به علت وجود دو یعقوب در میان حواریون یعنی یعقوب پسر حلفا و یعقوب پسر زبدی معمولاً یعقوب پسر حلفا را یعقوب کوچک و یعقوب پسر زبدی را یعقوب بزرگ مینامند.
ناصریان و ابیونیها عموماً مسیحیانی بودند که ادعا میکردند که تحت رهبری یعقوب پسر حلفا بودهاند و او را با احترامی ویژه یاد میکردهاند و این را در کتابهای انجیل ناصریان و انجیل ابیونیها و انجیل عبرانیان میتوان فهمید.[۱]
نامه یعقوب در عهد جدید منسوب به وی است و خطاب به یهودیان تازه مسیحی شدهاست. این رساله شاید تنها نوشتهای از عهد جدید است که به نظر میرسد در مقابل تعالیم پولس (به خصوص با رساله پولس به غلاطیان) با صراحت میایستد. او در مورد چگونگی عادل شمرده شدن بر خلاف پولس که ایمان را تنها راه عادل شمرده شدن میداند، علاوه بر ایمان، روی اعمال و شاید شریعت نیز تأکید جدی میکند.[۲] عدهای علت لقب «یعقوب عادل» برای وی را به سبب همین نامه میدانند.
بر اساس آنچه که یوسفیوس و تاریخ نگاران قرن دوم میلادی ارائه کردهاند، کمی قبل از سقوط اورشلیم توسط رومیان، در حدود سالهای ۶۲ تا ۶۹ میلادی «حنانیا» که کاهن اعظم بود به همراه فریسیان و کاتبان، شورای سنهدرین را تشکیل داد و یعقوب «برادر عیسی» را مجبور کرد تا در یکی از سالنهای اجتماعات هیکل اعلام کند که عیسی، مسیح موعود نیست. اما یعقوب اعلام کرد که عیسی داور این جهان است. پس، او را در سن نود و شش سالگی از بالای برج معبد اورشلیم به پایین پرتاب کردند. آنان در حالی که او برای ایشان طلب بخشش میکرد با چوب بر سرش کوبیدند تا جان سپرد، سپس جسدش را با اره تکهتکه کردند.[۳]
متی (با تلفظ: متا؛ در عبری:מתי، در یونانی:Ματθαίος؛ به معنی «بخشش خدا») پسر الفائوس، یکی از دوازده حواری عیسی و از نخستین مسیحیان بود.[۱] او از اهالی اورشلیم بود و یکسال از عیسی بزرگتر بود. او را لاوی نیز میخواندهاند.[۲] او خواندن و نوشتن میدانست و پیشهاش جمع آوری مالیات بود.[۳] متی پیش از گرویدن به عیسی، در جلیل و کفرناحوم به هرود خدمت میکرد. وی جشنی بزرگ برای عیسی گرفت و بسیاری از جمع آوران مالیات را به آن جشن دعوت کرد.[۴] متی در انطاکیه سوریه، انجیل خود را نوشت؛ در این انجیل او از نوشتههای مرقس بهره برد. متی در قرن اول در حبشه درگذشت و مزارش در سالرنو ایتالیاست.
تومای حواری، که گاهی تومای شکاک ویا دوقلو نیز شناخته میشد. یکی از حواریون مسیح است که بیشتر به علت شکاکی در مورد زندهشدن مسیح معروف است و تا خود دست در زخمهای مسیح نبرد باور نکرد که مسیح زنده شدهاست.